Konstytucja 3 maja

Konstytucja 3 maja, a właściwie Ustawa Rządowa z dnia 3 maja została uchwalona 230 lat temu. Po konstytucji amerykańskiej z 1797 roku uznawana jest za drugą na świecie, a pierwszą w Europie nowoczesną konstytucję. Uchwalony na Sejmie Czteroletnim akt miał regulować ustrój prawny Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Konstytucja zmieniła ustrój państwa na monarchię konstytucyjną, formalnie zniosła liberum veto, konfederacje i wolną elekcję. Pomimo tego, że zachowała stanową strukturę społeczeństwa, otworzyła także perspektywy do dalszych przekształceń systemu państwowego. W związku z tym dokonano trójpodziału władzy na prawodawczą, ustawodawczą oraz sądowniczą. Konstytucja ta po niecałych 14 miesiącach przestała w praktyce obowiązywać, a jako akt prawny została derogowana na sejmie grodzieńskim w 1793 roku. Mimo to była wielkim osiągnięciem dla narodu polskiego, który chciał zachować niezależność państwową i zapewnić sobie możliwość rozwoju gospodarczo-politycznego.

Od 1945 roku w Archiwum Głównym Akt Dawnych przechowywane są trzy oryginalne rękopisy Konstytucji 3 maja. Początkowo jej rękopiśmienny oryginał znajdował się w Wilanowie. Za sprawą Stanisława Kostki Potockiego, uczestnika obrad Sejmu Czteroletniego, trafił do zbiorów Archiwum Publicznego Potockich. Jednak na mocy umów rodzinnych w latach 70. XIX wieku archiwum to zostało przekazane do podkrakowskich Krzeszowic. Stamtąd akt prawny powrócił do Warszawy i jest tu przechowywany po dziś dzień.

W ramach projektu Patron Roku 2021 ku uczczeniu pamięci o Konstytucji 3 maja przygotowaliśmy dla Was krótki quiz historyczny zatytułowany „Ale Historia!!!”.  Pamiętacie daty poszczególnych wydarzeń? Znacie historię wszystkich polskich królów i władców? Nieobca jest Wam wiedza o bitwach i powstaniach? Sprawdźcie jak dobrze znacie historię Polski. Quiz dostępny jest w aplikacji Action Track, aby wziąć udział w teście należy tylko wczytać kod QR. Udanej zabawy!